Trong thế kỷ 20, rất nhiều cuộc cách mạng về quản lý nhân sự đã diễn ra tại Nhật Bản, góp phần đáng kể vào vị thế của các doanh nghiệp Nhật Bản trên thương trường quốc tế ngày nay.

Người Nhật Bản thường rất gắn bó với một công việc, và ít có nhu cầu chuyển việc. Ngoài ra, các công ty ở Nhật cũng khuyến khích nhân viên tham gia vào quá trình ra quyết định. Năng suất được nâng cao nhờ các nhóm nhỏ, kiểm tra, phát hiện và hỗ trợ giải quyết vấn đề. Các công ty nước này cũng chú trọng thuyên chuyển nhân viên ra nước ngoài để học hỏi, tích lũy kinh nghiệm, ứng dụng vào hoạt động kinh doanh ở nước nhà, để kiểm soát các hoạt động ở nước ngoài và để phát triển các nhà quản trị.

Công việc làm trọn đời

Tại Nhật Bản, “công việc làm trọn đời” luôn là phương pháp nâng cao năng suất thường được các doanh nghiệp ứng dụng, giúp tạo ra hiệu quả trong công việc. Các công nhân viên Nhật Bản, nhất là những nam công nhân viên có tay nghề, thường thích làm một công việc suốt đời. 

Những công nhân viên này ít tình nguyện đổi công ty hơn so với các nhân viên ở các nước khác. Những công nhân viên khác gọi là những công nhân viên tạm thời, thường chiếm khoảng 6% lực lượng lao động, ngay cả ở những công ty lớn như TOYOTA. 

Ngoài ra còn có nhiều công nhân làm việc không trọn ngày. Khi hoạt động kinh doanh sa sút, hay khi sử dụng các kỹ thuật tiết kiệm lao động, các công ty giữ lại số công nhân viên làm việc suốt đời này trên bảng lương của họ, sa thải số công nhân tạm thời, giảm tiền thưởng thất thường cho số công nhân làm việc suốt đời và thuyên chuyển công nhân viên sang các bộ phận sản xuất khác.

Sự tham gia của nhân viên trong quá trình ra quyết định

Một số công ty Nhật Bản khuyến khích sự hợp tác giữa người lao động và nhà quản trị bằng cách phân chia quyền lãnh đạo.

Nhân viên được tham gia vào hoạt động quản trị của công ty, đây là quá trình hợp tác giữa người lao động và nhà quản trị trong việc ra quyết định và các chính sách kinh doanh. Ví dụ như ở Isuzu, công nhân viên bầu ra những người có quyền đại diện cho mình vào hội đồng lao động của công ty. 

Về những vấn đề tài chính và kinh tế, Hội đồng lao động của Isuzu được cung cấp thông tin và được tham khảo ý kiến vào việc ra quyết định, nhưng Hội đồng không có quyền như các cổ đông vì mặc dù các cổ đông và nhân viên có số người đại diện như nhau nhưng vị chủ tịch đại diện cổ đông là người có lá phiếu quyết định.

Nhóm kiểm tra chất lượng

Để nâng cao năng suất của công nhân viên, các công ty Nhật Bản đã thử nghiệm nhiều phương pháp khác nhau để đề nghị công nhân viên đưa ra các sáng kiến để nâng cao sản lượng. Những nỗ lực hợp tác được thúc đẩy một phần nhờ mục tiêu này.

Nhóm kiểm tra chất lượng là một trong những hoạt động đó, nhóm này bao gồm nhiều nhóm công nhân nhỏ, gặp nhau thường xuyên để phát hiện và để giải quyết các khó khăn của họ. Đây là một hoạt động có sự tham gia của nhiều cá nhân để họ tham khảo ý kiến giữa các đồng nghiệp với nhau vì mỗi một cá nhân thường không muốn quan hệ trực tiếp với nhà quản trị.

Làm việc theo nhóm

Tại Nhật Bản và các hoạt động đầu tư của Nhật Bản, người ta thường sử dụng phương pháp làm việc theo nhóm để thúc đẩy sự liên kết chặt chẽ trong nhóm và các công nhân quan tâm nhiều nhiệm vụ hơn là chỉ quan tâm đến một số nhiệm vụ nào đó mà thôi. 

Xét về mặt liên kết nhóm thì một phần của mức lương thường không dựa trên sản lượng, vì nếu vậy nhóm sẽ gây áp lực đòi hỏi không được vắng mặt thường xuyên và luôn cố gắng nhiều. 

Xét về mặt nhiều loại nhiệm vụ khác nhau, các công nhân viên có thể luân phiên làm các công việc trong nhóm để giảm sự nhàm chán và phát triển khả năng thay thế phòng khi người nào đó trong nhóm vắng mặt. Ngoài ra, các nhóm công nhân viên còn kiểm soát chất lượng và tự sửa chữa máy móc của mình.

Huấn luyện, đào tạo các nhà quản lý tại chi nhánh ngoài nước

Nhiều doanh nghiệp Nhật bản cho rằng sự khác biệt giữa những nhà quản trị quốc tế và nhà quản trị trong nước là nhà quản trị quốc tế phải biết tìm cách làm cho các hoạt động tại nước nhà phù hợp với các địa phương ở nước ngoài và quan hệ tốt với chính phủ nước đó. 

Nhiệm vụ của các nhà quản trị chi nhánh ở nước ngoài thường rộng hơn so với các nhà quản trị trong nước, họ phải đương đầu với khó khăn về thông tin liên lạc giữa các cơ quan đầu não của công ty và chi nhánh.

Các công ty đa quốc gia Nhật Bản thường thích bổ nhiệm các nhà quản trị địa phương hơn là những người xa xứ vì các nhà quản trị địa phương thông hiểu các điều kiện hoạt động ở địa phương, ít tốn kém, người địa phương có thể tập trung vào hoạt động nhằm phục vụ cho mục tiêu dài hạn. 

Các công ty này thuyên chuyển nhân viên ra nước ngoài để truyền đạt những kỹ năng chuyên môn và các hoạt động kinh doanh ở nước nhà, để kiểm soát các hoạt động ở nước ngoài và để phát triển các nhà quản trị.

Và tại Nhật, hai chức năng huấn luyện, đào tạo nhân viên ở nước ngoài là xây dựng những kiến thức tổng quát cho các nhà quản trị và trang bị cho các nhà quản trị phương pháp để giải quyết những tình huống đặc biệt thường xảy ra đối với những người xa xứ.

Và cuối cùng, “Làn sóng văn minh thứ tư” đang hướng các công ty Nhật Bản đến phá vỡ chương trình quản lý cũ thông qua việc mở ra những phương pháp mới tăng đầu tư vào sáng tạo; đổi mới các qui trình công nghệ, sản xuất, marketing đáp ứng yêu cầu mới… 

Trong chiến lược nhân sự, các công ty chú trọng đến những chính sách ưu đãi những người dẫn đầu các hoạt động sáng tạo, tạo cơ hội bình đẳng sáng tạo cho tất cả mọi người cùng với các hệ thống khen thưởng, khuyến khích sáng tạo.

Có thể nói, nhấn mạnh tính sáng tạo đang từng bước giữ vai trò hàng đầu của cuộc cách mạng quản lý diễn ra ở Nhật Bản trong những năm cuối cùng của thế kỷ 20.

__
Yêu Nhật Bản - Con người Nhật Bản

Read More [...]

Nhật Bản là một đất nước có bề dày văn hóa, vậy nên, trong kinh doanh, người Nhật Bản cũng có những cách hành xử phép tắc.

Văn hóa Nhật Bản hàng ngàn năm đã hình thành nên những phong tục, tập quán, lễ nghi trong văn hóa ứng xử, cách ăn mặc và lối sống sinh hoạt hằng ngày của người dân Nhật Bản. Do vậy, trong kinh doanh, người Nhật cũng thể hiện văn hóa riêng. Theo như trang Venture Japan, văn hóa ứng xử trong kinh doanh của người Nhật cũng không khác gì phương Tây- lịch thiệp, nhạy cảm và cung cách tốt, tuy nhiên, trong một số trường hợp như lần đầu gặp và trao đổi danh thiếp cần sang trọng hơn.

Tổng hợp từ hai trang Venture Japan và Foreign Translations, một số mẹo về cách ứng xử kinh doanh Nhật Bản được đưa ra:

Trao đổi danh thiếp:

Trong cách thức ứng xử kinh doanh thì danh thiếp nhất định phải có: Một tuần đi công tác ở Nhật, nên mang theo 100 bưu thiếp, đối với những hội thảo nhỏ nên đem 3-4 danh thiếp còn những hội thảo lớn, thì chừng 10-12 danh thiếp. Danh thiếp nên in hai mặt với mặt dưới là tiếng Nhật cùng kích cỡ và cấu trúc giống như mặt tiếng Anh. Nếu danh thiếp nguyên gốc không phải là tiếng Anh, thì cần phải dùng danh thiếp hai mặt tiếng Anh- Nhật khi kinh doanh ở Nhật Bản.

Ứng xử khi trao đổi danh thiếp: Không bao giờ đẩy danh thiếp trên bàn hay chơi đùa với danh thiếp. Người Nhật rất quan trọng lễ nghi văn hóa, do vậy, khi đưa danh thiếp, nhất thiết phải đưa bằng hai tay với mặt tiếng Nhật được lật lên. Doanh nhân khi đưa danh thiếp phải cúi đầu chào. Sau khi nhận, hãy nói:”cám ơn” thật tử tế, và đừng nên cất vào túi quần ngay mà phải đọc thật kĩ rồi cất cẩn thận.

Tránh đừng nên viết vào danh thiếp tiếng Nhật vì nó thể hiện sự thiếu ý thức. Hãy mang theo cuốn sổ nhỏ để ghi lại những thông tin cần thiết.

Thời trang công sở:

Y phục cũng là một nét văn hóa người Nhật. Đối với trang phục nam, tờ Bows n Tie cũng như Venture Japan đều ghi nhận rằng doanh nhân Nhật Bản đều mặc comple màu tối vì nó thể hiện sự chuyên nghiệp. Ở Mỹ hay những nước khác, không cần thiết phải mặc comple đen, nhưng ở Nhật, đó lại là điều quan trọng. Thông thường, com ple màu tối, áo sư mi và cà vạt cổ điển luôn tạo nên phong cách doanh nhân thành đạt. Đối với trang phục nữ, nữ doanh nhân đều khuyến khích mặc đồ màu tối nhưng phải sang trọng. Tờ Japanese Business resource nghiên cứu, đối vói qui định một số công ty, phụ nữ không nên mang nhiều trang sức, giày cao gót hay váy quá ngắn.

Cử chỉ:

Tờ Japanese business resource đưa ra lời khuyên, tránh không nên chỉ điểm hay dùng những cử chỉ, động tác tay quá mức. Ở Nhật khác với những nơi khác, cử chỉ tay có thể mang nghĩa khác nhau. Ví dụ như trong văn hóa Nhật, dấu hiệu OK mang nghĩa là tiền. Do vậy, cách thức giao tiếp này cũng nên hạn chế. Đừng nên vỗ vai hay lưng người Nhật. Venture Japan cũng nghiên cứu rằng người Nhật ít khi bắt tay cho nên, họ không thoải mái khi làm vậy. Nụ cười mang nhiều ý nghĩa trong cách thức giao tiếp, vì thế, hãy luôn tươi cười, thoải mái, sẵn sàng học hỏi, và hãy đặt câu hỏi cho công ty khách hàng. Do người Nhật cũng thích sự im lặng, đừng cảm thấy ngại khi cả phòng đang im ắng trong khoảng thời gian dài.

_

Yêu Nhật Bản - Con người Nhật Bản

Read More [...]

• 
  

“Chẳng lạ gì chuyện đi nhà trẻ, vậy mà tôi vẫn “há hốc miệng” khi thấy những điều “kì quặc” ở trường mầm non Nhật” – một phụ huynh nước ngoài đã choáng váng khi đưa con đến gửi vào lớp mẫu giáo ở Nhật Bản.

Tiantian (con gái cô) đã từng học ở một trường mẫu giáo 1 năm. Vì vậy, các bạn có thể hiểu rằng, chúng tôi cũng không xa lạ gì với môi trường này. Song, có những điều ở các trường mẫu giáo Nhật Bản đã khiến tôi phải ngạc nhiên”.

1. Cần rất nhiều túi để tới trường

Vào một ngày, họ nói chúng tôi cần phải chuẩn bị một số lượng túi nhất định với các kích cỡ khác nhau:

Túi sách vở, túi bao ngoài, túi dụng cụ ăn uống, hộp dụng cụ ăn uống, túi quần áo, túi đựng quần áo sẽ thay, túi đựng quần áo sau khi thay ra và túi giày. Sau đó thì túi A phải có chiều dài nhất định, túi B phải có chiều rộng nhất định, túi C phải đựng vừa trong túi D, túi E vừa trong túi F. Tôi đã không thể tin được điều đó.

Thậm chí, một vài trường mẫu giáo còn yêu cầu các bà mẹ phải có những chiếc túi riêng của mình.

Sau 2 năm, chúng tôi đã quen với điều đó và những đứa trẻ trở nên rất thành thục trong việc đặt đồ đạc vào đúng chiếc túi của nó. Và tôi cho rằng, lý do người Kyoto không ngại ngần khi phải phân loại rác thải là vì họ đã được dạy điều này từ khi còn ở trường mẫu giáo.

2. Bọn trẻ xách túi mà không cần sự giúp đỡ của bố mẹ

Đó là điều thực sự làm tôi ngạc nhiên. Tôi nhận thấy những người lớn Nhật Bản, dù là bố mẹ hay ông bà bọn trẻ đều không phải xách bất kì chiếc túi nào cả, trong khi bọn trẻ phải xách tất cả những chiếc túi đủ kích cỡ này (ít nhất là 2 đến 3 chiếc). Và đáng ngạc nhiên hơn nữa là bọn trẻ còn có thể chạy rất nhanh!

Còn với chúng tôi thì sao? Có thể, đó không phải là thói quen của chúng tôi hoặc có lẽ nó là một yếu tố văn hóa, song tôi mang tất cả những chiếc túi, còn Tiantian thì không phải mang gì cả.

Hai ngày sau, giáo viên của Tiantian tới và nói chuyện với tôi: “Mẹ Tiantian à, con gái chị có thể tự làm được mọi việc ở trường…”. Người Nhật có thói quen là chỉ nói nửa câu, sau đó để người nghe tự hiểu.

Ngay lập tức, tôi nhận ra rằng, cô giáo đang nói về chuyện gì. Song thấy tôi trầm ngâm nên cô ấy nói tiếp: “…việc xách những chiếc túi chẳng hạn…”Sau sự nhắc nhở tế nhị này, tôi đã để cho Tiantian xách tất cả những chiếc túi của cháu.

Trong một cuộc họp phụ huynh, tôi đã nói với mọi người rằng thói quen của chúng tôi là bố mẹ nên xách mọi thứ thay cho trẻ con. Lúc đó, đến lượt các bà mẹ Nhật ngạc nhiên đến mức không nói được lời nào. Và sau đó họ hỏi: ‘Tại sao?’

Tại sao ư? Có phải là vì chúng tôi yêu những đứa con của mình nhiều hơn không?

3. Thay quần áo liên tục

Trường mẫu giáo của Tiantian có một bộ đồng phục riêng, khi tới trường, cháu phải cởi bỏ nó ra và thay một bồ quần áo khác dành để vui chơi. Nó phải tháo giày và đi một đôi giày bale màu trắng. Khi tới sân tập thể dục, lại phải thay giày một lần nữa. Sau giấc ngủ vào buổi chiều, bọn trẻ lại phải thay quần áo. Thực sự là rất phiền phức.

Khi ở lớp học Hoa Cúc, Tiantian thường bị chậm trễ trong việc thay quần áo. Tôi thì không thể làm việc này cho cháu được ngoài việc phụ giúp nó một tay. Song tôi nhanh chóng nhận ra rằng tất cả các bà mẹ Nhật đều đứng sang một bên và không giúp đỡ bọn trẻ chút nào hết. Tôi dần hiểu ra rằng, việc thay quần áo này đã dạy bọn trẻ cách sống tự lập. Thông qua những gì mà chúng phải làm ở trường như thay quần áo, loay hoay với những rắc rối hàng ngày hay treo những chiếc khăn tay, những đứa trẻ Nhật đã bắt đầu học được thói quen giữ mọi thứ ngăn nắp từ khi chúng mới chỉ 2, 3 tuổi.

4. Mặc quần soóc vào mùa đông

 “Trẻ con Nhật luôn phải mặc quần soóc vào mùa đông. Lạnh không hề hấn gì với chúng. 

Ông bà của con gái tôi ở nhà đã rất lo lắng, và liên tục nhắc nhở tôi cần nói chuyện với giáo viên về vấn đề này, bởi vì con tôi không như trẻ Nhật, không thể chịu lạnh được.

Các mẹ hẳn ai cũng hiểu một điều là, khi con trẻ mới bắt đầu đi học mẫu giáo, bé sẽ ốm, sẽ ho, sẽ hắt xì sổ mũi liên miên. Nhưng khi tôi nói chuyện với các bà mẹ Nhật Bản về vấn đề này, câu trả lời của họ làm tôi ngạc nhiên. “Tất nhiên rồi! Lý do chúng tôi gửi con đến học mẫu giáo là để bị bệnh.”

Nhìn thấy sức khỏe của con thay đổi và dần thích ứng với các điều kiện khác nhau, tôi chợt nhận ra rằng chúng ta không nên làm hỏng con mình bằng việc bao bọc chúng quá kỹ càng.

5. Chưa đầy 1 tuổi nhưng có thể thi đấu trong những hoạt động thể thao

“Tất cả những lớp học ở trường mầm non Nhật Bản đều được đặt tên theo các loài hoa. Ban đầu, Tiantian ở lớp học Hoa Cúc, sau đó là Hoa Loa Kèn và bây giờ là một trong số những ‘chị cả’ – lớp học Hoa Violet. Những đứa trẻ chưa đầy 1 tuổi thì ở lớp học Hoa Đào.

Những ‘bông hoa đào’ chưa đầy 1 tuổi này không chỉ được đưa tới trường mầm non mà còn tham gia vào tất cả các hoạt động lớn như những buổi thi đấu thể thao hay những chương trình biểu diễn. Nhìn những đứa trẻ vừa khóc vừa bò về phía trước, tôi luôn cảm thấy rất thương chúng.

6. Những đội bóng đá nữ   

“Khi bọn trẻ học tới lớp mẫu giáo nhỡ ở trường mầm non, chúng bắt đầu với những bài học nhảy hàng tuần, giống như những bài tập thể dục thể chất ở nhà. Khi chúng học tới lớp lớn, sẽ có một trận đấu bóng đá. Khi mà bọn trẻ không tập nhảy cả ngày nữa nghĩa là chúng đang luyện tập bóng đá. Chúng cũng chơi như những vận động viên thực thụ, thậm chí là còn thi đấu với các trường mầm non khác. Tiantian đã bị thâm tím đầy người khi chơi trò chơi này song bù lại con bé khỏe khoắn và dũng cảm hơn. Thực sự là khi chúng tôi mới tới Nhật Bản, sức khỏe của Tiantian thật là tệ. Bọn trẻ ở Nhật thường bắt đầu chơi bóng từ khi mới 3, 4 tuổi. Trong lớp của Tiantian, con bé lớn hơn hẳn những đứa trẻ khác nhưng lại rất yếu.

Bọn trẻ Nhật thì sẽ chạy quanh sân, còn Tiantian thì sao? Con bé sẽ bị cát nhét đầy giày và sẽ phải nhón chân để đi bộ. Một lần, bọn trẻ có một chuyến tham quan buộc chúng phải trèo lên một ngọn núi. Và Tiantian đã phải đi xuống núi và có 2 đứa trẻ Nhật khác nhỏ hơn đi cùng để dìu con bé. Con bé chưa từng leo bộ lên một ngọn núi trong một tiếng đồng hồ. Bây giờ thì nó đã khá hơn. Năm ngoái, ở Shangrila, Tiantian đã đi bộ trong vòng 4 tiếng mà không hề hấn gì.

7. Hệ thống giáo dục có tính hòa nhập

Chúng ta thường quen với chuyện mỗi lớp sẽ có một chương trình học riêng và trẻ đến trường là ở nguyên trong lớp của mình. Ở Nhật thì khác.

Tất cả các lớp học mầm non đều được đặt theo tên của một loại hoa. Khi mới vào học, Tiantian bắt đầu với Lớp hoa cúc, sau đó là Hoa Lily, bây giờ bé đã là một trong những “chị cả” của trường, học lớp Hoa Violet. Với những bé sơ sinh chưa tròn 1 tuổi sẽ được gộp chung vào một lớp gọi là Lớp hoa Anh đào.

Trước 9h30 sáng và sau 3h30 chiều, cả trường đều chơi cùng nhau. Trong sân, những đứa trẻ lớn cầm tay những đứa trẻ nhỏ, những đứa nhỏ đuổi theo những đứa lớn. Chúng chơi đùa rất vui vẻ, như thể anh chị em ruột.

Ví dụ như cách đây vài ngày, trong nhóm của Tiantian và một nhóm khác, sau khi biểu diễn tiết mục của chúng, bọn trẻ đã nói những điều làm cho tất cả các bậc phụ huynh đều phải bật khóc:

“Nhóm của con hôm nay rất vui bởi vì những em lớp dưới đã biểu diễn rất tốt. Đây là nhóm cuối cùng của bọn con. Khi bọn con bắt đầu học tiểu học, chắc chắn bọn con sẽ nhớ những người bạn này và trường của chúng con”.

8. Dạy cách “mỉm cười” và nói “cảm ơn”  

Trong những trường mầm non ở Nhật, dường như họ không hề quan tâm đến việc dạy kiến thức cho bọn trẻ.

Chúng không có bất kì quyển vở nào, chỉ có những cuốn phác thảo mỗi tháng một lần. Trong kế hoạch giáo dục của của nhà trường cũng không hề có những môn học như Toán, chữ kana (chữ Nhật), nghệ thuật hay âm nhạc. Và cũng không có cả Tiếng Anh hay những cuộc thi Olympia Toán học quốc tế. Họ cũng không dạy trượt băng hay bơi lội.

Khi bạn hỏi họ dạy bọn trẻ những gì thì bạn sẽ không bao giờ đoán được câu trả lời: “Chúng tôi dạy bọn trẻ cách luôn luôn mỉm cười!”

Ở Nhật, bạn ở đâu không quan trọng, bạn đang nói chuyện với ai không quan trọng, mà quan trọng nhất là bạn phải ‘luôn mỉm cười’. Một cô gái luôn mỉm cười là cô gái xinh đẹp nhất.

Họ còn dạy những gì nữa? Họ dạy chúng nói ‘cảm ơn’. Có thể nói, tất cả những gì mà người Nhật coi là quan trọng, thì ở nước ta, điều đó lại không quá được chú tâm. Tuy nhiên tôi để ý là, sau 3 năm học, Tiantian thậm chí đã tiến bộ cả trong khả năng âm nhạc, nghệ thuật, và đọc chữ. Những điều này trẻ có được từ những cải thiện để hướng đến một nền giáo dục toàn diện.

9. Số lượng các hoạt động

Nhìn vào lịch thì có thể biết những ngày tôi phải chuẩn bị bữa trưa cho Tiantian. Đây là những ngày con bé có những buổi dã ngoại. Tôi không thể đếm được con bé đã leo núi mấy lần, được đi thăm bao nhiêu hồ nước, được đi tham quan và nhìn thấy bao nhiêu động vật và cây cối.

Ngoài ra, Tiantian còn tham gia làm bánh, tới những ngày hội thể thao, biểu diễn ở những sự kiện cộng đồng, tham gia những lễ hội được tổ chức qua đêm, tới các buổi giao lưu, những đền chùa, các buổi triển lãm… Chỉ có thể nói rằng có rất nhiều các hoạt động trong trường mầm non Nhật Bản.

10. Tổ chức tất cả các ngày lễ

“Điều này cũng thực sự làm tôi ngạc nhiên. Giống như tôi đã nói ở trên, các trường mầm non của Nhật Bản tổ chức tất cả các ngày lễ truyền thống của họ: Ngày Con Gái, Ngày Con Trai, Lễ hội Ma đói… Không chỉ có vậy, họ còn tổ chức ngày Renri (đêm thứ 7 của năm mới theo lịch âm) và ngày Qixi.

Có buổi học, Tiantian trở về nhà và nói với tôi rằng: “Hôm nay, cô giáo hỏi ở nước chúng ta tổ chức những ngày lễ này như thế nào và con đã nói rằng con không biết”. Thật là xấu hổ! Chính tôi cũng không biết câu trả lời!”

11. Năng lực của giáo viên

“Trong một lớp học ở Nhật, có từ 10 đến 30 học sinh nhưng chỉ có 1 giáo viên. Ban đầu, tôi đã băn khoăn về điều này. Nếu cô giáo có thể để mắt được tới tất cả bọn trẻ thì quả thực cô ấy rất giỏi. Sau đó, tôi nhận ra rằng mình đã đánh giá thấp những giáo viên mầm non nơi đây. Chỉ với một giáo viên, những tác phẩm của 30 đứa trẻ, chỉ huy một đội trống (rất chuyên nghiệp), việc học nghệ thuật, âm nhạc, học đọc, ngày sinh nhật của chúng, những nhóm mà chúng tham gia và các ngày hội thể thao…tất cả đều được sắp xếp một cách ngăn nắp và cẩn thận.

Hãy nhìn cô giáo xem, cô ấy luôn bình tĩnh và thoải mái. Và cô ấy đã khoảng 50 tuổi rồi đấy! Tôi rất khâm phục cô ấy!”

12. Sự ảnh hưởng của Phật giáo

“Có lẽ Kyoto là thành phố có nhiều đền chùa hơn bất kì thành phố nào của Nhật Bản. Nó có một không khí linh thiêng. Hàng tuần, Tiantian đều được đưa tới các đền chùa. Trong lễ hội quan trọng nhất, con bé phải quỳ trước Phật và có những hoạt động vào ngày sinh của Phật cũng như ngày Nirvana. Hôm qua, Tiantian đã tới đền Nishi Honganji để xin một điều ước. Con bé được đại diện cho cả lớp dâng lên Phật những bông hoa. Tôi đã hỏi xem nó ước điều gì và con bé nói rằng: “Con ước rằng con sẽ luôn tin tưởng vào Đức Phật, luôn đối xử với mọi người bằng tấm lòng biết ơn và luôn quan tâm tới những gì người khác nói”.

Giáo dục trẻ em ở Nhật, đôi điều suy nghĩ

Sau chiến tranh thế giới thứ 2 Nhật Bản là nước chiến bại phải đối mặt với muôn vàn khó khăn. Vậy mà chẳng bao lâu sau đó Nhật Bản đã khôi phục lại nền kinh tế và bước vào thời kỳ tăng trưởng đỉnh cao mà người ta vẫn gọi là” thần kỳ Nhật Bản”. Thời kỳ đó ở khắp nước Nhật người ta bàn nhau vấn đề đó là “đầu tư cho giáo dục”. Và hãy xem ngày nay các bậc phụ huynh Nhật Bản đã giáo dục con cái họ như thế nào?

Điều đầu tiên là tính tự lập: đức tính tự lập đã ăn sâu vào tiềm thức con người Nhật bản, một đứa trẻ mới chỉ học mẫu giáo thôi đã được cha mẹ hướng dẫn cách rửa mặt, cách đánh răng, cách mặc quần áo. Trẻ em Nhật Bản cũng giống như trẻ em bất cứ một nước nào khác, ban đầu chúng có thể làm sai, làm hỏng rất nhiều nhưng cứ làm đi làm lại nhiều lần sẽ ngày càng chính xác hơn. Tính tự lập không chỉ giúp trẻ có thể tự làm những việc nhỏ mỗi khi không ở gần cha mẹ mà còn tạo nên tính cách rất tốt cho công việc sau này. Ở Nhật Bản người ta thường tổ chức rất nhiều lễ hội “trưởng thành” đó là khi bạn đã thực sự trở thành một người lớn có thể làm và quyết định mọi việc.

Thứ 2 là tinh thần đồng đội, tính đoàn kết và kỉ luật. Chắc hẳn mọi người còn nhớ cảnh tượng xếp hàng dài rất trật tự để nhận hàng cứu trợ của chính phủ Nhật khi thảm họa sóng thần xảy ra, Các siêu thị cũng không hề tăng giá mà còn giảm giá và phát hàng miễn phí cho người dân. Nhiều người Việt Nam thậm chí cả châu Âu không hiểu tại sao người Nhật Bản lại có thể làm được như vậy. Ngay từ nhỏ trẻ em Nhật bản đã được giáo dục về tinh thần đoàn kết, đồng đội và kỉ luật. Các lớp học luôn có các hoạt động ngoại khóa tập thể nơi mà trẻ tha hồ khám phá, chúng được chia thành các nhóm, rồi lại được tập hợp thành cả lớp, mỗi thành viên đều có ý thức tuân thủ kỉ luật, đôi khi có những xích mích nhỏ thì cô giáo sẽ là người đóng vai trò trung gian. Nhưng không giống như ở Việt Nam sẽ xem bạn nào đúng hay bạn nào sai, ở Nhật các em sẽ tự nhận ra lỗi của mình và xin lỗi bạn, thật khác với Việt Nam.
Thứ 3 là rèn luyện tính kiên trì, sức chịu đựng. Trong khi ở Việt Nam các phụ huynh luôn sợ con em mình ốm và chăm chút từng bữa ăn giấc ngủ cho con em mình thì tại Nhật Bản cha mẹ luôn định hướng rèn luyện cho trẻ. Trẻ có thể bị ốm lúc đầu nhưng sau đó sẽ trở lên thích nghi, chúng rất ít bị ốm khi thời tiết thay đổi, khi gặp khó khăn cũng không hề ái ngại. Với một đất nước có nền khoa học kĩ thuật và công nghệ cao như Nhật Bản những đức tính này rất cần thiết
Thứ 4 là ở Nhật bản họ luôn giáo dục trẻ em bằng lý thuyết với trải nghiệm thực tế. Trẻ sẽ hiểu cái cây phát triển thế nào khi trực tiếp chăm sóc chúng. Sách vở chỉ là lý thuyết hàn lâm còn thực tế cuộc sống mới đem đến cho trẻ một sự nhận thức đầy đủ nhất. Các môn như toán, sinh học, ngoại ngữ….luôn có buổi ngoại khóa chiếm thời lượng lớn, lý thuyết và thực hành kết hợp nhuần nhuyễn. Chính những điều này đã tạo ra những công dân Nhật Bản có tố chất khoa học và những ứng dụng mang tính chất thực tế rất cao.

__

Yêu Nhật Bản - Con người Nhật Bản

Read More [...]

Người Nhật được ca ngợi vì tinh thần bất khuất, trọng đạo nghĩa, lòng yêu nước và sự đồng lòng vì lợi ích chung. Cùng với nhau, họ làm nên những điều thần kỳ, thể hiện qua cách họ quật khởi sau Đệ nhị Thế chiến, cách họ khôi phục Hiroshima và Nagasaki, cách họ đối phó với thiên tai động đất triền miên, cách họ tương trợ lẫn nhau và xây lại đất nước sau thảm họa sóng thần 2011, hay gần đây nhất như cách họ ứng xử với Trung Quốc khi hai nước xảy ra tranh chấp.

Tuy nhiên, một đồng xu luôn có hai mặt, mỗi xã hội đều có những góc khuất. Vậy đằng sau sự phát triển thần kì đó là gì?

Đó là những người Nhật trầm cảm, luôn luôn căng thẳng và không còn khả năng tận hưởng cuộc sống. Một ngày của họ từ sáng dậy đến đi ngủ chỉ có công việc. Nhiều người tìm cách thoát khỏi vòng luẩn quẩn của cuộc sống ấy. Không ít người đã nhận được sự giải thoát bằng cái chết: Tự tử.

Bà Sesuko Nabu, 65 tuổi, với áo choàng của chồng, người đã nhảy vào đoàn tàu đang chạy tới. Bức thư tuyệt mệnh được tìm thấy trong túi áo.

Với nhiều người, dù là những con người chăm chỉ và làm thêm giờ, họ cũng không thể có thuê được nơi ở riêng và tìm đến một cuộc sống ở tiệm café internet: họ đến vào ban đêm, thuê một phòng máy nhỏ, ngủ ở đó đến sáng rồi đi làm.

Có những người sống toàn phần ở tiệm internet, như ông Tadayuki Sakai.

Ông Tadayuki Sakai bỏ việc ở một công ty thẻ tín dụng sau khi con gái vào đại học. Sau 20 năm làm một công việc ông không thích, cuối cùng ông đã quyết định rằng đã đến lúc để ra đi. Nhiếp ảnh gia Shiho Fukada kể lại: “Dù sống ở tiệm Internet, ông ấy nói rằng ông cảm thấy hạnh phúc hơn nhiều.”

Shiho hỏi nếu ông muốn chuyển đến ở một căn hộ, ông trả lời: “Không. Tôi chỉ muốn đi khỏi Nhật Bản. Tôi chẳng còn gì để mất và tôi cũng không còn hi vọng nào cho đất nước này nữa,”

Phụ nữ càng gặp nhiều khó khăn hơn nam giới. Mặc dù có luật đảm bảo bình quyền giới tính, điều tra của Goldman Sachs cho thấy chỉ hai phần ba phụ nữ tốt nghiệp từ đại học có việc làm.

Thất vọng, nhiều cô gái trẻ tìm đến nghề tiếp khách.

Nghề tiếp khách này không đồng nghĩa với gái điếm. Công việc của các cô gái là mặc đẹp, ngồi ở quầy bar chờ đàn ông đến. Không có tình dục, chỉ có ve vãn tán tỉnh. Nhiều người hi vọng kiếm được một ông chồng giàu có.

“Cảm giác dễ bị vứt bỏ lan tràn trong các câu chuyện,” Shiho Fukada nói. “Hoặc không được tôn trọng như một người làm công, hoặc phải làm việc cực nhọc. Không có lựa chọn nào khác.” Cảm giác ấy, cảm giác ngột ngạt của một xã hội có vẻ bình yên và trật tự.

Mặc dù nhận thức về sự nguy hiểm của làm việc quá sức đang được nâng cao, giới cổ cồn Nhật Bản vẫn đang càng ngày càng làm thêm giờ vì sợ mất việc,

Một công sở trong ánh mặt trời lặn.

Người đi làm buổi sáng ở Tokyo.

Làm việc muộn ban đêm. Làm việc quá sức là một nguyên nhân chính gây trầm cảm ở Nhật.

Chồng bà Emiko Teranishi 61 tuổi qua đời vì tự tử. Ông quản lí một chuỗi nhà hàng nhưng làm việc quá nhiều. Ông kết liễu cuộc đời mình bằng cách nhảy từ một tòa nhà.

Chuyến tàu cuối cùng để về nhà.

Bà Hideko Shimamura, 48 tuổi, chia sẻ chiếc email cuối cùng từ chồng, Masayoshi, người đã tự tử năm 2009. Theo bà nhớ lại, ông gọi bà và nói rằng: “Anh đã uống 11 viên thuốc và đang đốt lò sưởi than nhưng anh vẫn chưa thấy buồn ngủ.”

Một khách hàng ở Tokyo vào trong một quán café manga, nơi các nhân công làm thêm lương thấp thường ở lại qua đêm.

Tadayuki Sakai ngủ ở phòng internet café của mình sau khi xong việc. Ông làm nhiều giờ ở công ty một người bạn. Ông nói ông thích làm việc đó và hi vọng sẽ sớm được chuyển tới một phòng ở đó.

Fumiya, 26 tuổi, đọc manga trong phòng internet café. Anh là bảo vệ ở một khu xây dựng mà anh nói sẽ tiếp tục làm ở đó 7 năm nữa. Anh nói đây là lúc để kiếm tiền và anh sẽ chịu sống trong tiệm café.

Ông Tadayuki Sakai đi làm từ phòng café internet của mình. Số người làm các công việc tạm thời và lương thấp, cùng với việc không có các quyền lợi đã tang cao trong thập kỉ trước và giờ chiếm một phần ba người làm ở Nhật Bản.

Aya, 18 tuổi, sống ở quán café cùng mẹ, người thuê phòng bên cạnh cô.

Ông Sakai làm cho một công ty thẻ tín dụng 20 năm.

Danh thiếp của Cocoa Aiuchi, một cô gái tiếp khách ở bar và câu lạc bộ.

Julie, 31 tuổi từng làm ở một quầy miễn thuế ở sân bay nhưng giờ là gái tiếp khách. Ở Nhật Bản, các khách hàng trả hậu để có các cô gái này bên cạnh – ve vãn nhưng không sex. Nghề này từng bị coi thường nhưng càng ngày càng quen thuộc với các cô gái trẻ.

Ở tuổi 24, Ku nói rằng cô đang nghĩ đến nói dối tuổi của mình vì khách hàng sẽ nghĩ rằng cô quá già. Mặc dù có luật bình quyền lao động, các việc làm cho phụ nữ vẫn thường chỉ có lương thấp, việc tạm thời hoặc việc không ai muốn.

Ku với khách hàng ở quầy bar. Mặc dù nghề tiếp khách chỉ cho các cô gái trẻ, nhiều người thấy đó là một trong số ít lựa chọn có thể cho họ thu nhập ổn định.

Aya, 22 tuổi, muốn bỏ nghề tiếp khách đã lâu nhưng chưa thể. Cô nói: “Tôi muốn bỏ và bắt đầu một điều gì khác nhưng tôi sợ là không thể. Tôi không có bằng cấp III và tôi không có kinh nghiệm gì khác ngoài tiếp khách.”

Các quán bar và câu lạc bộ sex trải dọc đường Kabukicho trong khu đèn đỏ.

Ku trên đường đi làm. Dù 24 tuổi, cô nói với khách hàng mình mới 19.

_

 Yêu Nhật Bản - Con người Nhật Bản 

Read More [...]